مقدمه
میلگرد یکی از مهمترین مصالح ساختمانی است که برای افزایش مقاومت کششی بتن در سازه‌ها به کار می‌رود. از نظر شکل ظاهری، میلگردها به دو دسته کلی میلگرد ساده و میلگرد آجدار تقسیم می‌شوند. میلگرد ساده سطحی صاف و بدون آج دارد و بیشتر در سازه‌هایی که نیاز به جوشکاری و خمکاری دارند، استفاده می‌شود. میلگرد آجدار دارای برجستگی‌هایی روی سطح خود است که باعث افزایش چسبندگی آن به بتن می‌شود. میلگردهای آجدار نیز بر اساس نوع آج به سه نوع مارپیچ (A2)، جناقی (A3) و مرکب (A4) تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری بپردازیم. پس برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه شوید.
انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری
میلگرد (Rebar) یکی از مهمترین اجزای سازه‌های بتنی است که برای تقویت بتن و افزایش مقاومت آن در برابر نیروهای کششی و برشی به کار می‌رود. بتن به تنهایی دارای مقاومت فشاری بالایی است، اما در برابر تنش‌های کششی عملکرد ضعیفی دارد. به همین دلیل، از میلگرد به عنوان یک عنصر تقویت کننده درون بتن استفاده می‌شود تا استحکام کلی سازه افزایش یابد. میلگردها از فولاد ساخته می‌شوند و در اشکال و انواع مختلفی تولید می‌شوند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
علاوه بر استفاده در ساختمان سازی، میلگردها در پروژه‌های مختلف عمرانی مانند پل‌ها، سدها، تونل‌ها و حتی صنایع دیگر مانند خودروسازی و ساخت تجهیزات صنعتی به کار می‌روند. بسته به نوع پروژه و نیازهای فنی، انواع مختلفی از میلگردها طراحی و تولید می‌شوند که از نظر جنس، مقاومت، اندازه و شکل ظاهری متفاوت هستند. در این مقاله، به بررسی دقیق انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری پرداخته و ویژگی‌های هر نوع را بررسی خواهیم کرد.
۱. میلگرد ساده (Plain Rebar)
میلگرد ساده، همان طور که از نامش پیداست، سطحی کاملاً صاف و بدون هیچگونه برجستگی (آج) دارد. این میلگرد معمولاً به شکل یک میله فولادی با سطحی صیقلی و مقطع دایره‌ای تولید می‌شود. سطح صاف این نوع میلگرد باعث می‌شود که درون بتن به خوبی گیر نکند، به همین دلیل استفاده از آن در بخش‌های خاصی از پروژه‌های ساختمانی و صنعتی انجام می‌شود. میلگردهای ساده معمولاً در قطرهای مختلف تولید می‌شوند و به دلیل نداشتن آج، از انعطاف پذیری بیشتری نسبت به میلگردهای آجدار برخوردارند. این نوع میلگرد را می‌توان به راحتی برش داد، خم کرد و جوشکاری کرد، که این ویژگی‌ها آن را برای کاربردهای خاصی مناسب می‌سازد.
کاربردها
یکی از مهمترین کاربردهای میلگرد ساده، استفاده در صنایع جوشکاری و ساخت قطعات صنعتی است. از آنجا که این میلگرد خاصیت جوش پذیری بالایی دارد، در تولید قطعات فلزی، ماشین‌آلات و تجهیزات مختلف به کار گرفته می‌شود. همچنین در بتن‌های پیش ساخته و قطعات بتنی که نیاز به انعطاف پذیری دارند، از میلگرد ساده استفاده می‌شود. در برخی موارد، از میلگرد ساده به عنوان المان کمکی در سازه‌های سبک و غیرباربر استفاده می‌شود. همچنین این میلگرد در پروژه‌های معماری خاص که نیاز به خمکاری و شکل‌دهی دارند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود. به دلیل نداشتن آج، این نوع میلگرد چسبندگی کمتری به بتن دارد و برای سازه‌های بتنی مسلح چندان مناسب نیست.
مزایا و معایب
مزایا
- قابلیت جوشکاری و شکل‌دهی بالا
- انعطاف پذیری و خم پذیری مناسب
- سهولت در برش و پردازش
معایب
- چسبندگی پایین به بتن
- امکان لغزش در بتن تحت بارهای سنگین
۲. میلگرد آجدار (Deformed Rebar)
میلگرد آجدار دارای سطحی برجسته با الگوهای منظم یا نامنظم است که باعث افزایش چسبندگی آن به بتن می‌شود. این الگوهای برجسته که به “آج” معروف‌اند، در سطح میلگرد به صورت مارپیچ، جناقی، یا مرکب طراحی شده‌اند. هدف از این طراحی، جلوگیری از لغزش میلگرد درون بتن و افزایش استحکام سازه در برابر تنش‌های مختلف است. میلگرد آجدار معمولاً دارای مقطع دایره‌ای است، اما نوع و شکل آج آن بر اساس استانداردهای مختلف تغییر می‌کند. هر نوع آج دارای ویژگی‌های خاصی است که بر نحوه عملکرد میلگرد در بتن تأثیر می‌گذارد. این میلگرد در اندازه‌ها و مقاومت‌های مختلف تولید شده و کاربرد گسترده‌ای در صنعت ساختمان دارد.
کاربردها
میلگرد آجدار به طور گسترده در بتن مسلح برای افزایش مقاومت کششی و برشی سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میلگرد به دلیل چسبندگی بالایی که با بتن دارد، باعث می‌شود سازه‌های بتنی تحت تنش‌های مختلف، از جمله زلزله، پایداری بهتری داشته باشند. به همین دلیل، در ساخت ستون‌ها، تیرها، دیوارهای برشی، و فونداسیون‌های ساختمانی استفاده می‌شود. همچنین در پروژه‌های زیرساختی مانند پل‌ها، تونل‌ها، سدها و نیروگاه‌های برق آبی از میلگرد آجدار استفاده می‌شود. در سازه‌هایی که نیاز به مقاومت بسیار بالا دارند، معمولاً از میلگرد آجدار با استانداردهای خاص و آج‌های تقویت شده استفاده می‌شود.
مزایا و معایب میلگرد آجدار
مزایا:
- چسبندگی بالای میلگرد آجدار به بتن باعث افزایش استحکام سازه می‌شود.
- موجب افزایش مقاومت کششی و خمشی در ساختمان‌ها و جلوگیری از شکستگی بتن می‌شود.
- از لغزش و حرکت میلگرد درون بتن جلوگیری می‌کند که پایداری سازه را بهبود می‌بخشد.
معایب:
- انعطاف پذیری آن نسبت به میلگرد ساده کمتر است، که در برخی کاربردها محدودیت ایجاد می‌کند.
- جوش پذیری برخی انواع میلگرد آجدار پایین است و در هنگام اتصال نیاز به دقت بالایی دارد.
۳. میلگرد کلاف (Coiled Rebar)
میلگرد کلاف به صورت رول یا کلاف بسته‌بندی می‌شود و برخلاف میلگردهای شاخه‌ای، انعطاف‌پذیری بالاتری دارد. این نوع میلگرد معمولاً در قطرهای نازک‌تر تولید می‌شود و می‌تواند صاف یا آجدار باشد. به دلیل فرم کلافی، حمل و نقل آن نسبت به میلگردهای شاخه‌ای آسان‌تر است. میلگرد کلاف عمدتاً در سایزهای کوچک‌تر (معمولاً زیر ۱۰ میلی‌متر) تولید می‌شود و برای ساخت اجزای تقویتی در سازه‌های بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میلگرد در پروژه‌هایی که نیاز به خمکاری و شکل‌دهی دارند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
کاربردها
یکی از کاربردهای اصلی میلگرد کلاف، استفاده در تولید خاموت است که در سازه‌های بتنی برای تقویت ستون‌ها و تیرها به کار می‌رود. همچنین از این نوع میلگرد برای ساخت توری‌های فلزی و مش بندی در کف سازی و دیوارهای بتنی استفاده می‌شود. در صنایع خودروسازی و تولید قطعات فلزی نیز میلگرد کلاف به کار می‌رود. به دلیل قابلیت انعطاف‌پذیری بالا، می‌توان آن را به اشکال مختلف تبدیل کرد. همچنین در برخی پروژه‌های صنعتی برای ساخت سیم‌های تقویت‌کننده از میلگرد کلاف استفاده می‌شود.
مزایا و معایب
مزایا
- انعطاف پذیری و فرم‌دهی آسان
- حمل و نقل راحت‌تر نسبت به میلگردهای شاخه‌ای
معایب
- نیاز به دستگاه‌های مخصوص برای باز کردن و برش
- محدودیت در کاربردهای سنگین
انواع میلگرد آجدار بر اساس ظاهر
میلگردهای آجدار از نظر نوع و نحوه طراحی آج‌ها به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. این دسته بندی شامل میلگردهای آجدار مارپیچ، جناقی و مرکب است که هر یک کاربردهای متفاوتی در صنعت ساخت و ساز دارند. در ادامه به بررسی دقیق هر یک می‌پردازیم.
1. میلگرد آجدار مارپیچ (A2)
میلگرد آجدار مارپیچ دارای آج‌هایی به شکل مارپیچ و ممتد است که به صورت یکنواخت روی سطح میلگرد ایجاد شده‌اند. این نوع میلگرد از نظر مقاومت کششی نسبت به سایر میلگردهای آجدار کمی ضعیف‌تر است، اما در عوض انعطاف پذیری بیشتری دارد. به همین دلیل، در پروژه‌های ساختمانی معمولی و سازه‌هایی که نیاز به میلگردی با خاصیت خم شوندگی مناسب دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یکی از ویژگی‌های مهم میلگرد مارپیچ، قابلیت شکل‌پذیری بهتر آن نسبت به انواع دیگر میلگردهای آجدار است. به دلیل همین خاصیت، از این نوع میلگرد در قسمت‌هایی از ساختمان که نیاز به خم کاری بیشتری دارند، استفاده می‌شود. البته مقاومت کششی آن نسبت به انواع دیگر کمتر بوده و در پروژه‌های سنگین کاربرد زیادی ندارد.
2. میلگرد آجدار جناقی (A3)
میلگرد آجدار جناقی دارای آج‌هایی به شکل هفت و هشت (V شکل) است که باعث ایجاد چسبندگی بیشتری با بتن می‌شود. این نوع میلگرد مقاومت بیشتری نسبت به میلگرد مارپیچ دارد و معمولاً در سازه‌های سنگین و بتن‌های آرمه که نیاز به تحمل نیروهای فشاری و کششی بالاتری دارند، استفاده می‌شود.
به دلیل مقاومت بالای میلگرد جناقی، از آن در ساخت ستون‌ها، تیرها و سایر بخش‌هایی که تحت فشار زیادی قرار دارند، بهره می‌برند. البته انعطاف پذیری این نوع میلگرد کمتر از نوع مارپیچ بوده و برای خمکاری‌های شدید مناسب نیست. همچنین به دلیل مقاومت بالاتر، جوش پذیری آن محدود است و باید در هنگام اتصال، از روش‌های استاندارد جوشکاری استفاده کرد.
3. میلگرد آجدار مرکب (A4)
میلگرد آجدار مرکب دارای آج‌هایی پیچیده‌تر و ترکیبی از الگوهای مارپیچ و جناقی است که بالاترین مقاومت کششی را در میان میلگردهای آجدار دارد. این نوع میلگرد برای سازه‌های خاص مانند پل‌ها، برج‌های بلند و پروژه‌های صنعتی که نیاز به تحمل بارهای بسیار سنگین دارند، مناسب است.
ویژگی منحصر به فرد میلگرد مرکب، استحکام بالای آن در برابر نیروهای کششی و خمشی است. این نوع میلگرد در شرایطی که نیاز به ایمنی و دوام بالا باشد، انتخاب ایده‌آلی محسوب می‌شود. البته به دلیل سختی زیاد، خمکاری آن دشوارتر بوده و نیاز به تجهیزات ویژه دارد. علاوه بر این، قیمت آن نسبت به سایر انواع میلگردهای آجدار بیشتر است که ممکن است هزینه کلی پروژه را افزایش دهد.
تفاوت میلگردهای آجدار از نظر ظاهر
میلگردهای آجدار در سه نوع مارپیچ، جناقی و مرکب طراحی می‌شوند که تفاوت اصلی آن‌ها در شکل آج و میزان مقاومت مکانیکی آن‌ها است. میلگرد مارپیچ انعطاف پذیرتر بوده و برای خمکاری مناسب‌تر است، اما از نظر مقاومت کششی نسبت به سایر انواع ضعیف‌تر است. در مقابل، میلگرد جناقی مقاومت بیشتری داشته و چسبندگی بالاتری با بتن ایجاد می‌کند، اما انعطاف کمتری دارد. میلگرد مرکب نیز بیشترین استحکام را دارد و در سازه‌های سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خرید انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری در اصفهان
جهان آسین سپاهان یکی از مجموعه‌های معتبر و باسابقه در زمینه فروش میلگرد در انواع مختلف و دیگر مصالح ساختمانی است. شما عزیزان می‌توانید با مراجعه به سایت در قسمت محصولات پس از بررسی قیمت روز انواع میلگرد و دیگر مصالح مورد نیاز خود را به راحتی خریداری کنید.
سخن آخر
میلگرد یکی از اصلی‌ترین عناصر در ساخت و ساز است که برای افزایش مقاومت کششی بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی که بتن به تنهایی مقاومت فشاری بالایی دارد اما در برابر کشش ضعیف است، استفاده از میلگرد درون بتن باعث بهبود استحکام و دوام سازه می‌شود. میلگرد در ساخت انواع ساختمان‌ها، پل‌ها، تونل‌ها، سدها و سایر سازه‌های عمرانی به کار می‌رود و نقش مهمی در جلوگیری از ترک خوردگی و شکست بتن ایفا می‌کند. به همین دلیل، انتخاب نوع مناسب میلگرد و استفاده صحیح از آن در افزایش ایمنی و طول عمر سازه‌ها اهمیت زیادی دارد. در این مقاله به بررسی انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری پرداختیم. شما عزیزان می‌توانید سوالات خود را در این زمینه با کارشناسان ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
۱. میلگرد از نظر شکل ظاهری به چند نوع تقسیم می‌شود؟
میلگردها از نظر شکل ظاهری به دو نوع میلگرد ساده (بدون آج) و میلگرد آجدار (دارای برجستگی‌های سطحی) تقسیم می‌شوند.
۲. تفاوت میلگرد ساده و میلگرد آجدار چیست؟
میلگرد ساده سطحی صاف دارد و برای جوشکاری و خمکاری مناسب‌تر است، در حالی که میلگرد آجدار به دلیل چسبندگی بیشتر به بتن، در سازه‌های بتنی کاربرد بیشتری دارد.
۳. میلگرد آجدار چه انواعی دارد؟
میلگرد آجدار به سه نوع مارپیچ (A2)، جناقی (A3) و مرکب (A4) تقسیم می‌شود که هر کدام از نظر شکل آج، میزان مقاومت و کاربرد متفاوت هستند.