مقدمه
میلگردها معمولاً در شاخه‌های ۱۲ متری تولید می‌شوند و در طول اجرای پروژه، ممکن است نیاز به برش، خمکاری و ایجاد تغییرات مختلف روی آن‌ها باشد. این فرآیند می‌تواند منجر به ایجاد ضایعات و هدررفت بخشی از میلگرد شود. در صورتی که مصرف میلگرد بدون برنامه ریزی دقیق و انجام محاسبات لازم صورت گیرد، میزان هدررفت افزایش یافته و باعث اتلاف منابع می‌شود. از آنجا که قیمت میلگرد زیاد است، این مسئله می‌تواند هزینه‌های سنگینی را به مجریان و صاحبان پروژه تحمیل کند. به همین دلیل، محاسبه میزان پرت میلگرد در پروژه‌های ساختمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه این مطلب، به بررسی عوامل تأثیرگذار بر هدررفت میلگرد و نحوه محاسبه پرت میلگرد خواهیم پرداخت. اگر قصد دارید مقدار دقیق میلگرد مورد نیاز پروژه خود را برآورد کنید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
پرت میلگرد چیست؟
پرت میلگرد به مقدار میلگردی گفته می‌شود که در طول فرآیند ساخت و ساز و اجرای پروژه‌های عمرانی به دلیل برش، خمکاری، اتصال یا سایر عوامل از دست می‌رود و قابل استفاده در بخش‌های اصلی سازه نیست. این هدررفت می‌تواند باعث افزایش هزینه‌های پروژه شود، زیرا بخشی از میلگرد خریداری شده بدون استفاده مفید باقی می‌ماند. دلایل ایجاد پرت میلگرد عبارتند از:
1. برش و خمکاری میلگرد
از آنجایی که میلگردها معمولاً در شاخه‌های ۱۲ متری تولید می‌شوند، در بسیاری از مواقع برای سازگاری با نقشه‌های اجرایی باید آن‌ها را برش داد یا خم کرد. این تغییرات می‌تواند منجر به باقی ماندن قطعاتی شود که دیگر قابل استفاده نیستند.
2. عدم برنامه ریزی دقیق در مصرف میلگرد
نبود برنامه ریزی مناسب و استفاده بهینه از میلگرد باعث می‌شود قطعات باقی مانده به درستی مورد استفاده قرار نگیرند و به عنوان ضایعات در نظر گرفته شوند.
3. تغییرات در طراحی و نقشه‌های اجرایی
در برخی پروژه‌ها، تغییرات در طراحی سازه پس از آغاز اجرا باعث می‌شود که میلگردهای قبلاً برش داده شده دیگر قابل استفاده نباشند.
4. خطاهای انسانی در اندازه‌گیری و برش
اشتباهات در محاسبه طول میلگردهای مورد نیاز، برش‌های نادرست یا اشتباه در خمکاری می‌توانند منجر به پرت میلگرد شوند.
5. زنگ زدگی و آسیب‌های فیزیکی
نگهداری نادرست میلگرد، قرار گرفتن در شرایط نامناسب آب و هوایی و زنگ زدگی می‌تواند باعث شود برخی از میلگردها دیگر قابل استفاده نباشند.
چگونه می‌توان پرت میلگرد را کاهش داد؟
- برنامه ریزی دقیق: استفاده از نرم افزارهای محاسباتی برای طراحی بهینه و کاهش هدررفت
- استفاده از جدول برش: تعیین الگوی مناسب برای برش میلگردها با کمترین ضایعات
- مدیریت دقیق انبار: نگهداری اصولی از میلگردها برای جلوگیری از زنگ زدگی و آسیب دیدگی
- استفاده مجدد از قطعات باقی‌مانده: بررسی امکان به‌کارگیری مجدد میلگردهای کوتاه‌تر در بخش‌های دیگر پروژه
با رعایت این نکات، می‌توان میزان هدررفت میلگرد را کاهش داد و از هزینه‌های اضافی جلوگیری کرد.
محاسبه پرت میلگرد به چه صورت است؟
برای محاسبه دقیق میزان مصرف و پرت میلگرد در پروژه‌های ساختمانی، از نرم افزارها و ابزارهای مختلفی می‌توان استفاده کرد. یکی از روش‌های رایج، بهره‌گیری از نرم افزار اکسل است که امکان مدیریت و تجزیه و تحلیل داده‌های مربوط به میلگرد را فراهم می‌کند. علاوه بر اکسل، استفاده از نرم افزار اتوکد نیز می‌تواند به بهینه سازی طراحی و محاسبات لیستوفر میلگرد کمک کند. ترکیب این دو نرم افزار باعث کاهش خطاهای انسانی و مدیریت بهینه مصالح مصرفی خواهد شد.
یکی دیگر از برنامه‌های کاربردی در این زمینه، Cutting Optimization Pro است. این نرم افزار به کاربران این امکان را می‌دهد که با توجه به مشخصات میلگرد و مواد در دسترس، بهینه‌ترین روش برش را انتخاب کنند تا کمترین میزان هدررفت اتفاق بیفتد. در واقع، این نرم افزار یک الگوریتم هوشمند ارائه می‌دهد که بهترین موقعیت‌های برش را مشخص کرده و به کاهش ضایعات کمک می‌کند. اما این تنها مزیت استفاده از این برنامه نیست.
با استفاده از Cutting Optimization Pro، می‌توان قطعات باقی‌مانده و به ظاهر بلااستفاده را در بخش‌های دیگر پروژه مورد استفاده قرار داد. علاوه بر این، این نرم افزار به تهیه لیستوفر میلگرد نیز کمک کرده و امکان مدیریت بهتر مصالح را فراهم می‌کند. برای افزایش دقت این محاسبات، می‌توان از نرم افزار اکسل نیز در کنار آن استفاده کرد تا فرایند محاسباتی دقیق‌تری داشته باشیم.
محاسبه پرت میلگرد بر عهده چه کسی است؟
محاسبه پرت میلگرد معمولاً بر عهده پیمانکار، مهندس ناظر یا واحد فنی پروژه است. در پروژه‌هایی که تأمین مصالح بر عهده پیمانکار است، او مسئول کنترل و کاهش هدررفت میلگرد خواهد بود. اما اگر کارفرما تأمین میلگرد را انجام دهد، مدیریت پرت نیز بر عهده او یا تیم فنی منصوب شده از سوی وی خواهد بود. در هر صورت، برنامه ریزی دقیق و استفاده از نرم افزارهای تخصصی برای کاهش پرت و بهینه سازی مصرف میلگرد ضروری است. در ادامه مقدار استاندارد پرت میلگرد را محاسبه خواهیم کرد.
مقدار استاندارد پرت میلگرد چقدر است؟
با وجود انجام دقیق‌ترین محاسبات، همچنان مقداری از میلگرد در حین برش و اجرا به هدر می‌رود. کارشناسان این حوزه معتقدند که مقدار پرت میلگرد بین ۳ تا ۵ درصد میزان کل مصرفی، ایده‌آل است. این عدد بسته به نوع پروژه متفاوت خواهد بود؛ معمولاً در پروژه‌های بزرگ، پرت میلگرد ۳ درصد و در پروژه‌های کوچک ۵ درصد در نظر می‌گیرند.
برای مثال، اگر یک شاخه میلگرد ۱۲ متری را در نظر بگیریم، مقدار استاندارد پرت آن در محدوده ۶۰ سانتی‌متر خواهد بود. هر چه میزان پرت از این مقدار کمتر باشد، هزینه‌های پروژه کاهش یافته و بهره‌وری افزایش می‌یابد. اما اگر میزان پرت از این مقدار فراتر رود، هدررفت میلگرد زیاد شده و هزینه‌های اضافی بر پروژه تحمیل خواهد شد.
البته محاسبه پرت برای یک شاخه میلگرد به تنهایی کاربرد چندانی ندارد، بلکه این مقدار باید برای کل میلگرد مورد نیاز پروژه بررسی شود. انجام محاسبات در مقیاس کلی، دقت بیشتری داشته و به بهینه سازی مصرف میلگرد کمک می‌کند.
فروش ضایعات میلگرد در پروژه‌های ساختمانی
در زمان تنظیم قراردادهای پیمانکاری، یکی از مواردی که مورد بررسی قرار می‌گیرد، مسئله پرت میلگرد و نحوه مدیریت آن است. معمولاً کارفرما و پیمانکار در مورد میزان هدررفت میلگرد و نحوه تقسیم آن توافق می‌کنند. در بسیاری از پروژه‌ها، تأمین مصالح بر عهده یکی از طرفین قرارداد است، بنابراین ضایعات و پرت میلگرد نیز متعلق به همان طرف خواهد بود. میلگردهای باقی مانده و بلااستفاده معمولاً به عنوان ضایعات آهنی فروخته می‌شوند تا بخشی از هزینه‌های پروژه از این طریق جبران شود. این اقدام باعث کاهش ضررهای مالی ناشی از هدررفت مصالح شده و بخشی از سرمایه صرف شده برای خرید میلگرد را بازمی‌گرداند.
خرید میلگرد و دیگر مصالح ساختمانی در اصفهان
جهان آسین سپاهان یکی از تأمین‌کنندگان معتبر میلگرد و سایر مصالح ساختمانی در اصفهان است که با ارائه محصولات باکیفیت و قیمت رقابتی، به نیازهای پروژه‌های عمرانی و ساختمانی پاسخ می‌دهد. این مجموعه با تأمین انواع میلگرد، تیرآهن، ورق فولادی و دیگر مقاطع فلزی، گزینه‌ای مطمئن برای پیمانکاران و مجریان پروژه‌ها محسوب می‌شود. اگر به دنبال خرید میلگرد با کیفیت و قیمت مناسب در اصفهان هستید، می‌توانید از خدمات این شرکت بهره ببرید.
سخن آخر
میلگرد یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در ساخت و ساز است و بخش عمده‌ای از هزینه‌های پروژه را شامل می‌شود. به همین دلیل، کاهش میزان پرت میلگرد و استفاده بهینه از آن، اهمیت زیادی دارد. روش‌های مختلفی برای مدیریت و کاهش هدررفت میلگرد وجود دارد که شامل برنامه‌ریزی دقیق، استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی و بهینه سازی فرآیند برش و نصب میلگرد می‌شود. در این راستا، از ابزارهای مختلفی مانند نرم افزار اکسل و Cutting Optimization Pro استفاده می‌شود که به مهندسان و پیمانکاران کمک می‌کنند میزان پرت میلگرد را کاهش و هزینه‌های اضافی را مدیریت کنند. این مقاله به بررسی محاسبه پرت میلگرد و نرم افزارهای آن پرداختیم. شما عزیزان می‌توانید سوالات خود را در این زمینه با کارشناسان ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
1. پرت میلگرد چیست و چرا اهمیت دارد؟
پرت میلگرد به مقدار میلگردی می‌گویند که در حین برش، خمکاری یا اجرای پروژه هدر می‌رود. کاهش آن باعث صرفه جویی در هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری پروژه می‌شود.
2. مقدار استاندارد پرت میلگرد چقدر است؟
معمولاً مقدار پرت میلگرد بین ۳ تا ۵ درصد از کل مصرف در نظر گرفته می‌شود. در پروژه‌های بزرگ این مقدار حدود ۳ درصد و در پروژه‌های کوچک حدود ۵ درصد است.
3. چگونه می‌توان میزان پرت میلگرد را کاهش داد؟
با برنامه ریزی دقیق، استفاده از نرم افزارهای تخصصی مانند Cutting Optimization Pro و اکسل، مدیریت صحیح برش‌ها و استفاده مجدد از ضایعات میلگرد می‌توان پرت را به حداقل رساند.
4. آیا می‌توان ضایعات میلگرد را مجدداً استفاده کرد؟
بله، در بسیاری از موارد قطعات باقی مانده را می‌توان در بخش‌های دیگر پروژه استفاده کرد یا به عنوان ضایعات آهنی به فروش رساند تا بخشی از هزینه‌ها جبران شود.