براساس آمار منتشر شده از سوی بیگمینت میزان صادرات محصولات فولادی میانی ایران در سه ماه نخست سال ۱۴۰۳ با کاهش ۲۶ درصدی به ۱.۵۷ میلیون تن رسید که علت اصلی این موضوع به سیاست‌های دولت ایران و کشورهای همسایه باز می‌گردد.
صادرات فولاد محصولات نیمه تمام ایران در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۳ بیش از ۲۵ درصد کاهش یافت. آنطور که بیگمینت (BigMint) ادعا کرده میزان صادرات محصولات فولادی نیمه تمام ایران از ۲۱ مارس تا ۲۰ ژوئن ۲۰۲۴ مصادف با دوم فروردین تا ۳۱ خرداد ۱۴۰۳ به ۱.۵۷ میلیون تن رسید که بیانگر کاهش صادرات ۲۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. مطابق جدول زیر میزان صادرات گندله سنگ آهن در سه ماه اول سال جاری روند صعودی پیدا کرد و در مقایسه با سال ۱۴۰۲ رشد ۱۱ درصدی داشت. در مقابل میزان صادرات ورق فولادی تخت ایران با کاهش ۴۱ درصدی نسبت به سال گذشته به ۷۶ هزار تن رسید. طبق بررسی‌های بیگمینت ریشه اصلی کاهش صادرات فولاد به سیاست‌های دولت ایران و کشورهای همسایه باز می‌گردد.
سه عامل پشت پرده کاهش صادرات فولاد ایران
بیگمینت مدعی است اختلاف قیمت ارز صادراتی سبب کاهش صادرات محصولات نیمه تمام فولادی ایران در سه ماه اول سال جاری شد. در واقع نرخ دلار صادراتی و بازار آزاد در ایران متفاوت است و فولادسازان این کشور ناچار به مبادله ارز صادراتی خود در سامانه نیما هستند. لذا به صرفه نبودن صادرات دلیل اصلی افت حجم فولاد صادراتی در ایران محسوب می‌شود. همچنین باید به قوانین مرتبط با مالیات و عوارض صادرات در این کشور اشاره کرد که وضع عوارض صادراتی و لغو معافیت مالیاتی میزان صادرات فولاد در ایران را کاهش داد.
در همین حال دولت عراق با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی خود، تعرفه واردات ۲۰ درصدی بر میلگرد اعمال کرده است. درنتیجه واردات محصولات فولادی به ویژه میلگرد از ایران برای عراق صرفه اقتصادی ندارد. از آنجایی که عراق در شمار خریداران بزرگ فولاد ایران قرار می‌گیرد، افت تقاضا برای میلگرد از سوی این کشور منجر به کاهش صادرات ایران شده است.
چشم‌انداز تولید و صادرات صنعت فولاد ایران
طبق بررسی‌های بیگمینت میزان صادرات محصولات فولاد میانی ایران در ماه‌های آتی افزایش نخواهد یافت زیرا فولادسازان ایرانی در شرایط فعلی قادر به استفاده از تمام خطوط تولید خود نیستند. دولت ایران به دلیل دمای بالا در تابستان سوزان، محدودیت‌های مصرف برق را اعمال کرده است تا مصرف خانگی را در اولویت قرار دهد. بنابراین انتظار می‌رود این محدودیت‌ها بر حجم تولید تمامی محصولات فولادی تأثیر بگذارد. از سوی دیگر شمش فولادی ایران بخشی از محصولات پرفروش در بازار جهانی قرار می‌گیرد ولی اکنون کاهش تقاضا و رکود بازار جهانی شمش فولادی باعث شده فولادسازان این کشور تمایل به افزایش تولید این محصول نداشته باشند.