شرکت فولاد خوزستان به عنوان دومین فولادساز بزرگ کشور و برترین صادرکننده شمش فولادی ایران علی‌رغم محدودیت‌های صادراتی و چالش‌های موجود در صنعت فولاد به ویژه قطعی برق طی هفته‌های اخیر، عملکرد قابل‌توجهی را در زمینه فروش و کسب درآمد از خود بر جای گذاشته و موفق به ثبت رشد ۳ درصدی درآمد حاصل از فروش محصولات خود در بازارهای داخلی و صادراتی طی چهار ماهه ابتدایی امسال (۲۶۵ هزار و ۲۰۵ میلیارد و ۶۳۹ میلیون ریال) در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته (۲۵۷ هزار و ۷۷۲ میلیارد و ۷۰ میلیون ریال) شده است.
صنعت فولاد به عنوان یکی از عوامل موثر بر پیشرفت اقتصادی و موتور محرک توسعه صنایع پایین‌دستی و وابسته در جهان محسوب می‌شود و در ایران به عنوان یکی از ۱۰ فولادساز مطرح جهان نیز از جایگاه ویژه‌ای در توسعه صنعتی و رشد اقتصادی برخوردار است. در شرایط دشوار تحریم که اقتصاد کشور برگرفته از درآمدهای نفتی دچار آسیب شده است، عملکرد موفق و تحسین‌برانگیز فولادسازان داخلی همگام با اشتغال‌زایی، ارزش‌آفرینی و صادرات محصولات فولادی با ارزش افزوده بالا، سبب شده است تا این صنعت به محور پیشران اقتصاد کشور طی یک دهه اخیر تبدیل شود. آنچه بیش از پیش بر اهمیت صنعت فولاد در کشور ما افزوده است، ارزآوری آن در شرایط ظالمانه تحریم شناخته می‌شود؛ به نحوی که این صنعت با کسب درآمد صادراتی ۵٫۵ میلیارد دلاری در سال گذشته، همچنان به عنوان یکی از صنایع ارزآور و بخش‌های مهم در صادرات غیرنفتی کشور به شمار می‌آید. در این میان شرکت فولاد خوزستان به عنوان دومین فولاساز و بزرگ‌ترین صادرکننده شمش فولادی در کشور، نقش بسزایی در رشد و پیشرفت‌های حاصل شده در صنعت فولاد داشته است. ایجاد ظرفیت‌های جدید، سرمایه‌گذاری در حوزه توسعه زیرساخت‌ها و تامین نهاده‌های تولید و توجه به توسعه یکپارچه در این شرکت، سبب شده است تا «فخوز» همگام با حفظ تولید پایدار و رشد فروش، به یکی از سودآورترین بنگاه‌های صنعتی در کشور تبدیل شود.
عملکرد موفق فولاد خوزستان در بازارهای صادراتی
نگاهی به عملکرد شرکت فولاد خوزستان در حوزه صادرات در ۱۲ ماهه منتهی به ۲۹ اسفند ماه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که این شرکت، همواره برنامه‌ای مشخص و منسجم جهت عرضه محصولات خود در بازارهای خارجی داشته است. محصولات «فخوز» به بیش از ۲۸ کشور جهان اعم از کشورهای حاشیه خلیج فارس، آسیای میانه، شمال آفریقا، شرق اروپا و آمریکای مرکزی صادر می‌شود که نشان از نقش پراهمیت این شرکت در آرزآوری و رشد صادرات غیرنفتی کشور دارد. در سالی گه گذشت، فولاد خوزستان موفق به فروش ۳۱ هزار و ۹۶۰ تن آهن اسفنجی، ۷۱۸ هزار و ۱۶۷ تن بلوم و بیلت و ۲۴۳ هزار و ۴۰ تن اسلب در بازارهای صادراتی شد و مجموع فروش این شرکت در بازارهای خارجی به ۹۹۳ هزار و ۱۶۷ تن محصول رسید. نکته قابل‌توجه در عملکرد صادراتی «فخوز» در سال ۱۴۰۲، رشد ۷ درصدی مجموع درآمد حاصل از فروش محصولات این شرکت در بازارهای خارجی بوده است؛ به نحوی که درآمد این شرکت از ۱۷۴ هزار و ۴۵ میلیارد و ۳۷۳ میلیون ریال در سال ۱۴۰۱، به ۱۸۶ هزار و ۵۷ میلیارد و ۵۶ میلیون ریال در سال گذشته رسید. لازم به ذکر است که در سال ۱۴۰۲، درآمد حاصل از فروش آهن اسفنجی و بلوم و بیلت «فخوز» در بازارهای صادراتی با رشد ۶۳٫۲ درصدی و ۲۰٫۲ درصدی نسبت به سال قبل از آن، به ترتیب به سه هزار و ۲۴۲ میلیارد و ۹۲۳ میلیون ریال و ۱۳۷ هزار و ۱۹۹ میلیارد و ۷۶۴ میلیون ریال رسیده است؛ ضمن اینکه درآمد حاصل از فروش اسلب این شرکت در بازارهای خارجی معادل ۴۵ هزار و ۶۱۴ میلیارد و ۳۶۹ میلیون ریال بوده است.
شرکت فولاد خوزستان در حالی موفق به رشد ۷ درصدی صادرات محصولات خود در سال گذشته شده که به طور مشخص کلیه اقدامات لازم در قبل، حین و بعد صادرات را به طور کامل انجام داده است. اقدامات قبل از صادرات شامل تطبیق محصول با استانداردهای بین‌المللی، اخذ مجوزهای لازم از سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف، بازاریابی و انجام مطالعات بازار می‌شود. همچنین اقدامات حین صادرات متشکل از انعقاد قرارداد، آماده‌سازی اسناد، بازرسی و حمل‌ونقل کالاست و اقدامات بعد از صادرات نیز مرتبط با ارائه اسناد به گمرک، دریافت وجه و ارائه خدمات پس از فروش است. بر همین اساس می‌توان گفت شرکت فولاد خوزستان به دنبال عرضه محصولات باکیفیت، تحویل به موقع کالا، ارائه خدمات پس از فروش، پاسخگویی به نیاز مشتریان و قیمت‌های رقابتی، به عنوان برترین صادرکننده شمش فولادی ایران در بازارهای جهانی به شمار می‌آید و در تلاش است ضمن ارتقای روند موفقیت‌آمیز به دست آمده طی سال‌های اخیر، عرضه محصولات خود در بازارهای صادراتی را افزایش دهد.
توسعه صادرات «فخوز» در گرو حمایت دولت
در حالی که رشد صادرات و ارزآوری صنایع مختلف به ویژه فولاد به یک امر ضروری در کشور تبدیل شده و شرکت‌های بزرگ فولادی تمام تلاش خود را جهت تحقق هرچه بیشتر این مهم به کار گرفته‌اند اما برخی موانع و محدودیت‌های موجود در حوزه صادرات، مانع از تحقق آن طی ماه‌های اخیر شده است. از جمله این محدودیت‌ها، می‌توان به الزام به عرضه ۱۰۰ درصد ارز حاصل از صادرات شرکت‌های فولادی در سامانه نیما اشاره کرد. با توجه به اوج‌گیری نرخ ارز در روزهای پایانی سال گذشته و ادامه این روند تا پایان فصل بهار سال جاری، اختلاف نرخ آزاد و نیمایی به قدری رسید که صادرات زنجیره فولاد کشور را به شدت تحت تاثیر قرار داد و برای مثال طبق گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، حجم صادرات فولاد میانی (متشکل از اسلب و بلوم و بیلت) و ارزش صادرات این محصولات در کل کشور طی سه ماهه ابتدایی امسال، با افت ۲۶ درصدی و ۳۲٫۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲، به ترتیب به یک هزار و ۵۶۸ تن و ۷۴۳ میلیون دلار رسید. از سوی دیگر، وضع عوارض صادراتی نیز بر شرایط دشوار صادرات زنجیره فولاد کشور افزود و برای مثال عوارض یک درصدی صادرات شمش فولادی، منجر به افت صادرات شرکت فولاد خوزستان به عنوان برترین صادرکننده این محصول در چهار ماهه ابتدایی ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل شد. به نحوی که میزان درآمد حاصل از فروش محصولات این شرکت در بازارهای صادراتی طی چهار ماهه نخست امسال با کاهش ۴۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۲، به ۴۸ هزار و ۲۷۵ میلیارد و ۵۵۸ میلیون ریال رسید. اگرچه «فخوز» با در دستور کار قرار دادن مدیریت هزینه‌های تولید و ارتقای سطح بهره‌وری در تمام ابعاد سازمان، عملکرد قابل‌قبولی را در زمینه کسب درآمد داخلی به ثبت رسانده است و میزان فروش داخلی این شرکت در چهار ماهه ابتدایی امسال با رشد ۲۵٫۲ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، به ۲۱۶ هزار و ۹۳۰ میلیارد و ۸۱ میلیون ریال رسیده است.
در هفته‌های اخیر، قطعی برق صنایع منجر به توقف کامل خطوط تولید شمش فولادی در کشور شده و شرکت فولاد خوزستان نیز از این قاعده مستثنی نبوده است؛ به دنبال این معضل همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، صادرات شمش فولادی نیز با افتی محسوس، چه از لحاظ تناژ و چه ارزش مواجه شده است. طبق آمارهای منتشر شده، «فخوز» طی بازه زمانی ۰۲-۱۴۰۰، ضرر مالی ۸۶۹ میلیون دلاری را به واسطه از دست دادن تولید و صادرات یک میلیون و ۵۵۰ هزار تن شمش فولادی متحمل شده است و چه بسا این میزان در صورت ادامه پیدا کردن محدودیت برق صنایع ادامه پیدا کند. در این شرایط، شرکت فولاد خوزستان دست به کار شده و با هدف تامین بخشی از نیاز برق پایدار خود، اقدام به احداث نیروگاه سیکل ترکیبی ۵۰۰ مگاواتی کرده است. علاوه‌براین، این شرکت احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر با هدف کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی را در دستور کار خود قرار داده است که به نظر می‌رسد با توجه به عزم بالای فولادمردان خوزستان در توسعه پایدار تولید و نیز نقش پراهمیت این بنگاه صنعتی در ارزآوری و رشد صادرات غیرنفتی کشور، جهش تولید و صادرات این شرکت در ماه‌های پیش رو محقق خواهد شد.